Als kind heb ik alles van dichtbij meegemaakt
Ik ben 81 jaar oud. In 1941 geboren te Djokjakarta,…
Naar aanleiding van uw interessante, onderhoudende inleiding bij de Kumpulan, wil ik graag als Madioense boreling (1935) het volgende kwijt.
Ik vind dat er best ook wat meer waardering mag zijn voor de kolonialen, die hebben in Indië heel wat voor elkaar gekregen, zoals bijvoorbeeld de kartering van rond de 30.000 eilanden, de aanleg van de haven van Batavia en de Grote Postweg (1000 km), die over de gehele lengte van Java loopt. Die vormt nog steeds de hoofdverkeersader over het eiland en heeft de reisduur op Java verkort van weken naar dagen.
Dat alles gebeurde zonder airconditioning, zonder auto’s en andere faciliteiten, daar zouden tegenwoordig niet velen voor voelen. Sommige assistent-residenten moesten in die hitte met een schuddende draagstoel kilometers naar hun ambtswoning afleggen. Kolonialer kan het niet. Liefhebbers?
Absoluut, de aanleg van de Grote Postweg heeft duizenden Javanen het leven gekost, en is daarmee vergelijkbaar met het WK in Qatar. Het cultuurstelsel (1830-1870) begon menselijk, maar diende uiteindelijk Nederlands winstbejag met uitbuiting van de Javanen.
Toch zie ik die koloniale periode niet als louter zwart. Toen ik rond 1978 in Bengkulu (Sumatra) woonde merkte ik onder de lokale bevolking geen wrok tegen Nederlanders. Huishoudelijk personeel vertelde dat zij liever onder de Nederlanders werkten, omdat zij dan verzekerd waren van een stabiel inkomen. Op de receptie van de Gouverneur van de provincie Bengkulu op hun Onafhankelijkheidsdag, sprak hij op het einde nog met ons team in het Nederlands (!). Ook hoorden wij over reünies die in Indonesië werden gehouden van elkaars tegenstanders bij de politionele acties. Nee, kapitein Raymond Westerling hoefde zich niet meer te vertonen in Indonesië, wegens zijn moorden op Celebes. In de lounge van hotel Aryaduta in Jakarta hoorden wij Indonesische dames met elkaar Nederlands praten. Heel chic, net zoals sommige Nederlanders destijds Frans spraken.
Paul ten Hove