‘Mijn vader heeft nooit gesproken over wat hij daar heeft meegemaakt’

Beste David van Reybrouck,

Gisteren ben ik naar de lezing geweest, indrukwekkend voor wat betreft de inhoud (die voor de meeste aanwezigen bekend zal zijn geweest) maar ook indrukwekkend in de manier van voordragen: bevlogen, met de nodige ernst maar ook met vleugjes humor waardoor dit zware onderwerp iets dragelijker wordt. Complimenten.

Als dochter van Wout van den Hoven ben ik blij voor hem dat hij de laatste publicaties rondom het oorlogsgeweld en de oorlogsmisdaden in Indonesië niet meer heeft meegekregen.

Mijn vader heeft zich aangemeld als vrijwilliger in 1945, bij de eerste lichting, om Nederland te helpen in Indonesië. Hij dacht er goed aan te doen en tevens kon hij wat van de wereld zien. Hij was toen 30 jaar oud en heeft deze keuze dus bewust gemaakt. Na het zien van de fantastische serie Onze jongens op Java van Coen Verbraak, een paar jaar geleden, werd mij duidelijk dat de vrijwilligers (en de dienstplichtigen) totaal niet waren voorbereid op wat hen te wachten stond. In plaats van goed te doen kwamen ze in een hel terecht en mochten ze, na een lange zeereis vanuit Engeland aan boord van de Stirling Castle, niet eens aan wal in Australië in 1945, waar ze eerst aanmeerden alvorens door te varen naar Indonesië om daar van boord te gaan. Dit vanwege de internationale druk die er op Nederland werd uitgeoefend. Dit moet al voor mijn vader en alle andere vrijwilligers een enorme deceptie zijn geweest. En toen moest de hel nog komen. De regering heeft willens en wetens hun plannen willen doordrukken.

Mijn vader heeft nooit gesproken over wat hij daar heeft meegemaakt. Hij is in 1949 teruggekomen en vrij snel daarna getrouwd met mijn moeder. Het enige wat wij als kinderen (4) van zijn tijd in Indonesië meekregen waren de foto’s (waar hij heel overigens heel amicaal met de bevolking van aldaar opstaat) en wat souvenirs, zoals bijvoorbeeld het Gurkha kukri mes/zwaard wat ik al de helft van mijn leven bewaar zonder dat ik wist wat het precies was. Tot het moment dat ik David op de televisie in Nepal een winkel zag binnenlopen met al deze Gurka kukri messen/zwaarden. Het voelde als een schok.

Mijn vader was niet de enige die niet heeft gesproken over wat hij heeft meegemaakt in Indonesië. Op latere leeftijd, hij was al over de tachtig, heeft hij al zijn foto’s uit Indonesië op een rare manier opnieuw gerangschikt en begon hij nachtmerries de krijgen en te roepen in zijn slaap, met nabootsingen van schietgeluiden. Wout is op 84-jarige leeftijd in 2000 overleden.

Wat er in zijn hoofd heeft gezeten weten we niet. Wat ik wel weet is dat sommige dingen te pijnlijk zijn om erover te praten.

Met dank aan de tip die ik gisteren op het einde kreeg bij de lezing van David om mijn verhaal te delen.

Dora van den Hoven